Khi nhắc đến “Nút F1” hay lẫy chuyển số, nhiều người nghĩ đó chỉ là chi tiết trang trí. Nhưng trên một chiếc xe đua F1 thực thụ, vô lăng là một “trung tâm thần kinh” 300km/h. Bài viết này sẽ giải mã lẫy chuyển số và 7 chức năng “bí mật” trên vô lăng F1 mà ít ai biết.
“Xe này có lẫy chuyển số F1 không?” – Đây là câu hỏi chúng ta thường nghe khi mua một chiếc xe thể thao. Nhưng “Nút F1” mà chúng ta hay gọi thực sự là gì? Và nó có giống với “ma trận” nút bấm phức tạp trên xe đua Công thức 1 mà bạn thấy trên TV không?
Câu trả lời sẽ khiến bạn bất ngờ. Hãy cùng bóc tách sự thật đằng sau thuật ngữ này.
1. “Nút F1” – Hiểu lầm phổ biến nhất!
Trước hết, chúng ta cần làm rõ:
- Trên xe phổ thông (Xe của bạn): “Nút F1” là tên gọi dân dã của Lẫy chuyển số (Paddle Shifters). Đây là hai công tắc (thường ký hiệu
+và-) nằm ngay sau vô lăng, giúp người lái chủ động lên hoặc xuống số mà không cần dùng cần số chính. - Trên xe đua F1 (Công thức 1): Đây là một “bộ não” thực thụ, một vô lăng đa chức năng tích hợp hàng chục nút bấm, màn hình, và lẫy, trị giá hàng tỷ đồng.
Bài viết này sẽ làm rõ cả hai, và tập trung “giải mã” những nút bấm bí mật trên vô lăng F1 thực thụ mà thông tin bạn cung cấp đã nhắc đến.
2. Lẫy chuyển số (Nút F1) trên xe phổ thông là gì?
Như đã nói, đây chính là lẫy + và - sau vô lăng. Chức năng chính của chúng rất đơn giản:
- Lẫy (+): Lên số (Ví dụ: từ số 3 lên số 4).
- Lẫy (-): Xuống số (Ví dụ: từ số 4 về số 3).
Chức năng “bí mật” của chúng trên xe phổ thông không phải là DRS hay Overtake, mà là:
- Chủ động vượt xe: Về số (bằng lẫy
-) để tăng mô-men xoắn, giúp xe vọt lên nhanh hơn. - Đổ đèo an toàn: Về số thấp (bằng lẫy
-) để hãm tốc độ bằng động cơ (phanh động cơ), giảm tải cho phanh chân và tránh mất phanh. - Tăng cảm giác lái: Mang lại trải nghiệm lái thể thao, “làm chủ” chiếc xe.
3. Vô lăng F1 thực thụ: “Trung tâm thần kinh” 300km/h
Giờ là phần hấp dẫn. Khác xa với 2 lẫy + và - đơn giản, vô lăng F1 (dựa trên thông tin của bạn) là một “ma trận” nút bấm. Khi xe lao đi với tốc độ hơn 300 km/h, việc bấm đúng nút trong tích tắc là yếu tố sống còn.
Tay đua phải kiểm soát hàng loạt chức năng phức tạp thông qua vô lăng. Mỗi đội F1 đều có bố cục riêng, nhưng tất cả đều tuân thủ nguyên tắc: thao tác phải nhanh, chính xác và dễ nhận biết.
4. Giải mã 7 chức năng “bí mật” trên Vô Lăng F1
Ngoài 2 lẫy chuyển số (+/-) và lẫy ly hợp (Clutch) để xuất phát, đây là 7 chức năng “bí mật” (so với xe thường) mà tay đua F1 phải sử dụng liên tục:
1. Nút DRS (Drag Reduction System)
- Chức năng: Đây là nút bấm quen thuộc nhất. Khi được kích hoạt (tại các khu vực cho phép), nó sẽ mở cánh gió sau, giúp giảm lực cản gió, tăng tốc độ tối đa trên đường thẳng để vượt đối thủ.
2. Nút Overtake (OT) – Vượt mặt
- Chức năng: Cung cấp một “cú hích” sức mạnh tạm thời. Nút này sẽ giải phóng tối đa năng lượng từ hệ thống hybrid (ERS), giúp tay đua có thêm sức mạnh để phòng thủ hoặc tấn công vượt xe.
3. Nút Pit-Lane Limiter (Giới hạn tốc độ)
- Chức năng: Khi xe vào khu vực kỹ thuật (pit-lane), tay đua phải bấm nút này. Nó sẽ tự động giới hạn tốc độ của xe (thường là 60-80 km/h) để đảm bảo an toàn và tuân thủ quy định.
4. Nút Brake Balance (Cân bằng phanh)
- Chức năng: Đây là một núm xoay hoặc nút bấm cho phép tay đua điều chỉnh tỷ lệ lực phanh giữa bánh trước và bánh sau ngay trong khi đang đua. Việc này cực kỳ quan trọng để tối ưu khả năng vào cua, thích ứng với độ mòn của lốp và lượng nhiên liệu.
5. Nút “N” (Neutral – Số trung lập)
- Chức năng: Giống như số N trên xe thường, nhưng nó chỉ được dùng trong các tình huống khẩn cấp (ví dụ: xe bị xoay ngang đường) để đưa xe về số trung lập.
6. Nút “Talk” hoặc “Radio”
- Chức năng: Mở kênh liên lạc vô tuyến. Đây là cách tay đua trao đổi chiến thuật, báo cáo sự cố, hoặc nghe chỉ đạo trực tiếp từ đội ngũ kỹ sư của mình.
7. Nút “Drink” (Bổ sung nước)
- Chứcc năng: Đúng như tên gọi. Các tay đua F1 phải chịu nhiệt độ buồng lái cực cao và mất rất nhiều nước. Nút này sẽ kích hoạt một máy bơm nhỏ, bơm nước (hoặc dung dịch điện giải) từ một túi chứa đặc biệt vào thẳng mũ bảo hiểm của tay đua.
“Nút F1” trên xe phổ thông (lẫy chuyển số) là một tính năng thú vị, giúp tăng cảm giác lái thể thao và hỗ trợ đổ đèo.
Tuy nhiên, vô lăng của một chiếc F1 thực thụ là một kiệt tác công nghệ, nơi kết nối trực tiếp giữa phản xạ của con người và cỗ máy. Những nút bấm nhỏ bé này chính là nơi chiến thuật, công nghệ và kỹ năng cá nhân hội tụ để tạo nên chiến thắng.